دندان پزشکی کودکان شاخه ای مجزا از دندانپزشکی می باشد که به ارائه خدمات و مراقبت های بهداشتی و درمانی با این شعار که پیشگیری درمانی کودکان از بدو تولد تا بزرگسالی و به خصوص در افراد دارای شرایط خاص می پردازد.
اقدامات انجام شده در این رشته توسط متخصص دندانپزشکی کودکان یا دندان پزشکی اطفال شامل حوزه های زیر است:
- بررسی رشد دهان و دندان کودک یا نوجوان
 - بررسی مشکلات جسمی مربوط به ناتوانی های پزشکی و رفتاری
 - پیشگیری از بروز برخی صدمات
 - هدایت رفتاری کودکان و نوجوانان (مانند آموزش مسواک زدن و …)
 
متخصص دندانپزشکی کودکان به چه کسی گفته می شود؟
متخصص دندانپزشکی کودکان یا پدودنتیست (Pedodontist) به دندانپزشک متخصصی گفته می شود که به ارزیابی، تشخیص و معالجه مشکلات فک و دهان اطفال از سنین نوزادی تا نوجوانی میپردازد.
یک متخصص دندانپزشکی اطفال این توانایی را دارد که به مشکلات مراجعان با نیازهای خاص (کودکان با مشکلاتی مثل سندروم داون و …) نیز رسیدگی و درمان کند. هر دندانپزشک و متخصص اطفال، بعد از گذراندن دوره دندانپزشکی عمومی، حدود 2 تا 3 سال دوره ی تخصصی اطفال را نیز طی می کند که شامل روانشناسی کودک هم می باشد تا با خصوصیات ویژه کودکان بیشتر آشنا باشند.
دندانپزشکان عمومی تخصص خاصی در دندانپزشکی کودکان ندارند. دندانپزشکان عمومی قادر به ارائه خدمات عالی دندانپزشکی برای بیماران در هر سنی هستند، اما عمق دانش آن ها یا آموزشی که دیده اند به اندازه متخصصان دندانپزشکی کودکان نیست.
کودک بیمار دارای مشکل دندان، نسبت به بزرگسالان نیازمند به خدمات دندانپزشکی خاصی می باشند. حتی ممکن است نیازهای رفتاری و دندانی خاصی نیز احتیاج داشته باشند که تنها مختص بچه ها و سنین پایین تر است و یک دندانپزشک متخصص اطفال باید به این مسائل آشنایی کامل داشته باشد تا بتواند با کودکان کار کند و مشکل دندان آن ها را برطرف کند.
اهمیت مراقبت از دندانهای شیری در کودکان
سلامت دهان و دندان یکی از ارکان مهم سلامت عمومی است که باید از دوران کودکی به آن توجه ویژهای شود. به همین دلیل، پس از رویش اولین دندانها، توصیه میشود والدین کودک خود را برای معاینه به یک مرکز تخصصی دندانپزشکی کودکان ببرند.
با این حال، بسیاری از کودکان به دلیل ترس از محیط دندانپزشکی، همکاری لازم را نشان نمیدهند و این موضوع روند درمان را با مشکل مواجه میکند. انتخاب یک کلینیک دندانپزشکی تخصصی کودکان میتواند این مشکل را بهطور قابل توجهی کاهش دهد. در این مراکز با حضور دندانپزشکان مجرب و آموزشدیده در برخورد با کودکان، تمام معاینات، چکاپهای دورهای و درمانهای لازم بهصورت اصولی و در محیطی آرام و کودکپسند انجام میشود.
چرا دندانپزشکی کودکان بسیار مهم است؟
مراقبت اولیه از دهان و دندان کودکان بسیار ضروری است. نحوه رویش و ریزش و مراقبت های دندان های شیری به طور خاص و مستقیم روی روند جوانه زدن و رویش دندان های دائمی فرزندتان اثرگذاری ویژه ای دارد.
چنانچه مشکلی برای دندان های شیری کودک ایجاد شود، در آینده کودک با مشکلات دندانپزشکی گسترده تری روبرو خواهد شد که برطرف کردن آن ها مستلزم صرف وقت و هزینه بالا است.
مراقبت های انجام شده در زمینه دندان پزشکی کودکان میتواند به رشد طبیعی فک ها، دندانهای دائمی سالم و همچنین توانایی جویدن و صحبت صحیح فرزندتان کمک کند.
خدمات کلینیک تخصصی دندانپزشکی کودکان
در بهترین کلینیکهای دندانپزشکی اطفال، خدماتی نظیر موارد زیر ارائه میشود:
معاینات اولیه و دورهای رشد دندانها
ترمیم و پرکردن دندانهای شیری
آموزش بهداشت دهان متناسب با سن کودک
درمان پوسیدگیها با روشهای غیر تهاجمی
استفاده از تجهیزات مخصوص کودکان برای کاهش ترس و افزایش اعتماد
دندانپزشکی کودکان شاخهای تخصصی از علم دندانپزشکی است که به پیشگیری، تشخیص و درمان بیماریهای دهان و دندان در کودکان میپردازد. این شاخه از زمان رویش اولین دندانهای شیری تا تکامل کامل دندانهای دائمی کودک، نقش مهمی در سلامت دهان و دندان ایفا میکند.
متخصصین دندانپزشکی اطفال پس از اتمام دوره عمومی دندانپزشکی، آموزشهای تخصصی بیشتری در زمینه رفتار با کودک، درمانهای پیشگیرانه و ترمیمی متناسب با سنین پایین دریافت میکنند.

وظایف اصلی دندانپزشک اطفال چیست؟
۱. معاینه و تشخیص مشکلات دندانی:
دندانپزشک کودکان با معاینه منظم دندانهای شیری و دائمی، پوسیدگیها، عفونتهای دهانی، التهاب لثه و سایر مشکلات مرتبط را بهموقع تشخیص میدهد.
۲. درمانهای ترمیمی و محافظتی:
در صورت نیاز، اقدامات درمانی مانند پر کردن دندان، اعمال پوششهای محافظ (مثل فیشور سیلنت)، یا جراحیهای جزئی انجام میشود تا دندان کودک حفظ شود و از آسیب بیشتر جلوگیری شود.
۳. مراقبتهای پیشگیرانه:
سلامت دندانهای دوران بزرگسالی، ریشه در مراقبتهای درست دوران کودکی دارد. مراجعه منظم به کلینیکهای دندانپزشکی کودکان، چکاپهای ماهانه یا سالانه و رعایت بهداشت دهان در خانه، نقش حیاتی در حفظ سلامت دندانها ایفا میکند.
نکته مهم: یکی از توصیههای رایج متخصصین این است که والدین از استفاده مشترک از قاشق یا لیوان خود با کودک خودداری کنند؛ چرا که بزاق دهان بزرگسالان میتواند باکتریهایی را منتقل کند که عامل اصلی پوسیدگی دندان در کودکان هستند.
۴. درمانهای ارتودنسی زودهنگام:
متخصص دندانپزشکی کودکان میتواند ناهنجاریهای فکی، نامرتبی دندانها، دندانهای جلو آمده یا مشکلات فرسایش دندان را در مراحل اولیه تشخیص داده و در صورت نیاز، درمان ارتودنسی را آغاز کند.
چرا انتخاب دندانپزشک متخصص اطفال مهم است؟
کودکان اغلب در مواجهه با محیطهای پزشکی دچار اضطراب و استرس میشوند. متخصصین دندانپزشکی اطفال با تکنیکهای روانشناختی، زبان بدن مناسب و فضای کودکپسند، میتوانند تجربهای مثبت و بدون ترس از دندانپزشکی برای کودک رقم بزنند. این برخورد حرفهای، نقش بزرگی در شکلگیری عادات صحیح بهداشتی و ترسزدایی از مراجعه به دندانپزشک در آینده دارد.
همانطور که بزرگسالان به مراقبتهای منظم دندانپزشکی نیاز دارند، کودکان نیز برای حفظ سلامت دهان و دندان خود، باید تحت نظر دندانپزشک متخصص اطفال قرار گیرند. برخلاف دندانپزشکان عمومی که بیشتر با بیماران بزرگسال سروکار دارند، دندانپزشکان اطفال در درمان و مراقبت از دندانهای شیری، دائمی و دهان کودکان تخصص دارند.
در ادامه به دلایل مهمی که مراجعه به متخصص دندانپزشکی کودکان را ضروری میکند، اشاره میکنیم:
۱. تخصص در برقراری ارتباط مؤثر با کودک
متخصصین این حوزه آموزشهای ویژهای در زمینهی روانشناسی کودک و تکنیکهای ارتباطی دریافت کردهاند. آنها میدانند چگونه با زبان کودکانه، ترس کودک را کاهش داده و اعتماد او را جلب کنند تا درمان با آرامش و همکاری بهتر انجام شود.
۲. توانایی مدیریت ترس و اضطراب کودک
ترس از دندانپزشکی یکی از رایجترین نگرانیها در کودکان است. متخصص دندانپزشکی اطفال با ایجاد یک فضای شاد، دوستانه و کودکپسند، حس امنیت را در کودک تقویت کرده و فرآیند درمان را بدون تنش پیش میبرد.
۳. آشنایی با مشکلات ویژه دندانی در کودکان
از پوسیدگیهای زودهنگام تا مشکلات رشد فک و دندان، همهی این موارد نیازمند تشخیص و درمان تخصصی هستند. دندانپزشک اطفال با تجربهی کافی، برنامهی درمانی مناسب با سن، نیاز و وضعیت دندانی کودک ارائه میدهد.
۴. پیگیری و مراقبتهای منظم دورهای
یکی از کلیدیترین بخشهای سلامت دهان کودکان، چکاپهای منظم و مراقبتهای پیشگیرانه است. متخصصین اطفال با تدوین برنامههای منظم معاینه و مراقبت، از بروز مشکلات جدی در آینده جلوگیری میکنند.
۵. محیط و تجهیزات اختصاصی برای کودکان
مطب دندانپزشکی کودکان بهگونهای طراحی شده که استرس کودک را به حداقل برساند. استفاده از تجهیزات کوچکتر، دکورهای رنگی، صندلیهای کودکپسند و وسایل سرگرمکننده، محیطی امن و دلپذیر برای کودکان فراهم میآورد.

تخصص دندان پزشکی کودکان و رویش دندان ها
بهتر است بدانیم دندان درآوردن نوزاد معمولا از سن 6 تا 24 ماهگی آغاز شده و بعد از آن، رویش دندانهای فک پایین و میانی شروع میشود. در سن 6 سالگی دندانهای شیری کم کم افتاده و جای خود را به دندانهای دائمی میدهند که قرار است تا پایان عمر همراه کودک باقی بمانند.
فرآیند رویش دندان دائمی حدودا تا 12 سالگی به پایان می رسد و این روند متوقف می شود. دندانپزشک کودکان نیز با توجه به این محدوده سنی رویش دندان کودک، تا سن 12 سالگی تمام نیازهای دهان و دندان اطفال را می تواند به شکل کامل و حرفه ای پاسخ دهد.
بهترین سن مراجعه به دندانپزشک کودکان
اگر مشکلی متوجه دهان و دندان کودک باشد، توصیه می شود از سن 4 سالگی برای اولین بار کودک را به نزد دندانپزشک اطفال ببرید تا تحت نظر دندانپزشک باشد. در سن 6 سالگی برای ارزیابی الگوی صحیح رشد صورت و بایت کودک و روند در آمدن اولین دندان های دائمی نیز حتما باید به دندانپزشک مراجعه کنید تا متخصص دندان های کودک تان را بررسی کند.
از آن به بعد می توانید برای ویزیت منظم، هر 6 ماه یا هر یکسال یک بار به دندانپزشک بسته به سلامت و پیشرفت دهان کودک مراجعه کنید.

خدمات پیشگیرانه دندانپزشک کودکان
گفتیم که متخصص دندان پزشک کودکان، از طریق آموزش به والدین و کودک، بر پیشگیری تمرکز دارد. برخی خدمات پیشگیرانه شامل موارد زیر است:
- شستشوی تخصصی دندان ها
 - ارائه انواع درمانهای حاوی فلوراید
 - برنامه ریزی اولیه ارتودنسی (ارتودنسی پیشگیرانه کودکان)
 - تشخیص زود هنگام حفره دندانی
 - آموزش تخصصی و آسان مسواک زدن و روش مراقبت از دندان به خردسالان و کودکان
 
کلام آخر
یکی از 10 تخصص رشته دندانپزشکی است که به طور خاص به مشکلات و درمان افراد در سنین کودکی تا نوجوانی می پردازد.
فرزندان کوچک و دلبند شما تا سن خاصی دارای دندان های شیری می باشند که بعد از ریزش دندان های شیری، دندان های دائمی شروع به جوانه زدن خواهند کرد. اما موقتی بودن دندان شیری در کودکان بدین معنا نمی باشد که نیاز به حفظ و مراقبت یا مراجعه به مطب دندانپزشکی اطفال ندارند.
در نهایت بهتر است بگوییم هرچه در سنین پایین تر، دندان های کودکان بیشتر تحت نظارت و مراقبت باشند و مراجعه به دندانپزشک اطفال نیز به صورت دوره ای و منظم باشد، در آینده کودکان از سلامتی دهان و دندان بالاتری برخوردار خواهند بود. کلینیک لبخند با کادری مجرب و دندانپزشکان متخصص اطفال در خدمت شما و فرزندان دلبندتان می باشد.
مقالات مرتبط با دندان پزشکی کودکان
آیا عصب کشی دندان کودکان درد دارد؟
اکتبر 27, 2025یکی از دغدغههای اصلی والدین هنگام مراجعه به دندانپزشک اطفال، میزان درد احتمالی کودک حین عصبکشی یا بعد از آن است. متأسفانه، حتی در دورافتادهترین مناطق کشور، والدین ممکن است از زمان و نوع واکسیناسیون فرزندانشان مطلع باشند، اما اطلاعات...
فلوراید تراپی و فواید آن برای دندان کودکان
جولای 27, 2024با ظهور اولین دندان های کودک، والدین به فکر تهیه مسواک میافتند تا سلامت فرزندشان تضمین شود. همچنین با بزرگ تر شدن کودک، آموزش استفاده از نخ دندان نیز ضروری است تا از پوسیدگی دندان جلوگیری شود. اما یک راهکار...
بهترین مرکز ارتودنسی کودکان در کرج
فوریه 28, 2024بهترین ارتودنسی کودکان در کرج درمان ارتودنسی کودکان، به جز ارائه نتایج با کیفیت، از جلوگیری از برخی مشکلات و ناهنجاری های دیگر نیز می تواند بهره مندی داشته باشد. به همین دلیل، ارتودنسی در کودکان هزینه کمتری نسبت به...





