ارتودنسی متحرک
معایب و مزایای ارتودنسی متحرک
برای اصلاح بهم ریختگی و نامرتبی دندانها و مشکلات بایت، از درمان ارتودنسی ثابت و ارتودنسی متحرک یا غیر ثابت استفاده می‌شود. برای اصلاح بهم ریختگی و نامرتبی دندانها و مشکلات بایت، از درمان ارتودنسی و وسیله های ثابت و غیر ثابت ارتودنسی استفاده می‌شود. ارتودنسی متحرک که با استفاده از وسیله غیر ثابت ارتودنسی انجام می‌شود، نیروی ملایم و پیوسته به دندانها وارد می‌کند تا آنها را به جایگاه مطلوب رسانده و همراستا نماید. نیرویی که در ارتودنسی متحرک با وسیله غیر ثابت (وسیله ای که به دندانها چسبانده نمیشود) اعمال می‌شود کمتر از براکت ثابت است. ارتودنتیست پیش از شروع درمان برنامه‌ریزی متناسب با شرایط بیمار انجام می‌دهد.
در هر صورت پیش از تصمیم گیری باید تمامی معایب و مزایای ارتودنسی متحرک را به خاطر داشته باشید تا تصمیم درستی اتخاذ نمایید. وسیله غیر ثابت ارتودنسی به سه شکل ممکن است استفاده شود: پیش از درمان ( برای ترک عادات دهانی نامناسب استفاده می‌شوند)، در حین درمان و پس از درمان ( نگهدارنده ارتودنسی یا ریتینر هالی که برای حفظ موقعیت دندانها و یا ایجاد تغییرات جزئی استفاده می‌شود). از نگهدارنده ارتودنسی می‌توان برای موارد خفیف و جزئی مانند چرخش جزئی یک دندان استفاده کرد.
در اینجا با معایب و مزایای ارتودنسی متحرک بیشتر آشنا می‌شوید.
مزیت‌ها و فواید ارتودنسی متحرک
در صورت لزوم بیمار می‌تواند وسیله را از دهان خارج کند. به خصوص برای بیماران بزرگسال که در موقعیت‌های حساسی مانند جلسات کاری، دیدارهای مهم و مراسم ها قرار می‌گیرند این موضوع اهمیت زیادی دارد و شاید مهم‌ترین مزیت آن حساب می‌شود. به علت ثابت نبودن و قابلیت درآوردن وسیله غیر ثابت، راحتی بیمار خیلی بیشتر است و آسان‌تر می‌تواند با درمان ارتودنسی کنار بیاید. از وسیله غیر ثابت ارتودنسی می‌توان برای هدایت رشد در مواردی که بدشکلی اسکلتی وجود دارد در کودکان در حال رشد استفاده کرد. از این وسیله می‌توان به عنوان ورزش دهنده عضله بهره برد.
با وسیله متحرک به راحتی می‌توان مشکلاتی مانند کجی، انحراف و چرخیدگی دندانها را اصلاح نمود. می‌توان هم‌زمان با وسیله متحرک، بایت پلین (بایت پلیت) استفاده کرد تا در اصلاح مشکلات بایت و هدایت رشد نتیجه بهتری حاصل شود. محدودیت در اعمال فشار زیاد به دندانها از نظر ایمنی و بی خطر بودن درمان، مزیت محسوب می‌شود چرا که دیگر به ناچار حرکات تهاجمی و شدید که می‌تواند منجر به آسیب دیدگی دندانها شود اتفاق نمی‌افتد و از طرفی فرصت کافی برای بازسازی استخوان وجود دارد. مدت زمانی که باید بر روی صندلی دندانپزشکی بنشینید، کمتر است چرا که تنها یک مرتبه قالب گیری از دندانها انجام شده و وسیله ارتودنسی در لابراتوار دندانپزشکی ساخته می‌شود.
در مواردی که هر گونه آسیبی به وسیله ارتودنسی وارد شود بیمار می‌تواند آن را به راحتی از دهان در بیاورد بدون این که نیاز به مراجعه اورژانسی به ارتودنتیست وجود داشته باشد . در مورد وسیله ثابت ارتودنسی هر گونه آسیب می‌تواند منجر به اعمال نیروی نامناسب و ناخواسته و در نتیجه حرکات ناخواسته و نامطلوب شود به همین علت باید فوراً به ارتودنتیست مراجعه شود.
هزینه درمان برای بیمار و ارتودنتیست کمتر است.
این درمان را دندانپزشک عمومی نیز می‌تواند انجام دهد.
هنگام مسواک زدن و نخ دندان کشیدن می‌توانید وسیله را از دهان خارج کنید و به راحتی دندانهای خود را تمیز کنید.
محدودیت‌ها و معایب ارتودنسی متحرک
چرخش یک دندان را می‌توان اصلاح کرد اما در صورتی که چند دندان چرخیده باشند نمی‌توان آنها را صاف و همراستا کرد. برای اصلاح چرخش دندانها ابتدا باید فضایی در فک باز شود تا هم بتوان دندانها را به صورت صاف و همراستا در فک جای داد.
حرکات یکجا نمی‌توان انجام داد. برای حرکت دادن یک جا به باید نیروی زیادی در نقطه مشخصی به دندان وارد شود که با وسیله غیر ثابت ارتودنسی امکان پذیر نیست و از این رو این حرکات را نمی‌توان انجام داد. تنها موارد ساده مال اکلوژن مانند چرخش و یا انحراف دندان را می‌توان اصلاح کرد، همراستایی نهایی دندانها قابل دستیابی نیست. شما می‌توانید دندان‌هایی را که در راستای مناسب قرار گرفته اند ، در جای خود حفظ کنید تا زمانی که استخوان بازسازی شده و دندان در موقعیت خود تثبیت شود اما نمی‌توانید دندانها را با کمک این وسیله همراستا کنید.
همانند ارتودنسی ثابت، بیماران در ابتدا دچار مشکلاتی در تکلم می‌شوند. مدتی طول می‌کشد تا به وجود وسیله ارتودنسی در دهان خود عادت نمایند و این کار نیاز به تمرین دارد برای مثال کارهایی مانند بلند خواندن روزنامه و کتاب به بیمار کمک می‌نماید در حالی که وسیله ارتودنسی در دهان او قرار دارد ظرف چند روز یاد بگیرد درست و صحیح صحبت نماید.
در مواردی که باید چند حرکت هم زمان انجام شود برای مثال چرخش و صاف کردن دندان و حرکات دیگر باید انجام شود زمان درمان طولانی‌تر می‌شود. علت این است که در هر زمان تنها حرکات محدودی می‌توان انجام داد.
یکی از مهم‌ترین معایب این وسیله، وابستگی آن به همکاری بیمار است. در ارتودنسی متحرک همکاری بیمار اهمیت بسیار زیادی دارد. در صورتی که بیمار طبق دستور، وسیله را استفاده نکند حرکات دندان را نمی‌توان کنترل کرد و حتی ممکن است وضعیت بدتر از قبل شود.
وسیله غیر ثابت ارتودنسی را نمی‌توان در موارد شدید کلاس ۲ و کلاس ۳ استفاده کرد. همان طور که پیش‌تر گفته شد موارد شدید نیاز به اعمال نیروی بیشتر دارند که با این وسیله نمی‌توان چنین نیرویی وارد کرد.
از آنجایی که وسیله ارتودنسی غیر ثابت به دندانها چسبانده نمیشود و بیمار به راحتی می‌تواند آن را در بیاورد، احتمال خراب شدن، شکستن، زیر پا ماندن و گم شدن آن زیاد است. از آنجایی که این وسیله نیروی کمی وارد می‌کند نمی‌توان به کمکم آن دندانهای عقبی را اصلاح کرد و آنها را به فضای خالی باقی مانده پس از کشیدن دندان، انتقال داد. به علت وجود زبان، بیمار برای عادت کردن به وسیله دهانی فک پایین به زمان نیاز دارد. این موضوع در مورد بیمارانی که زبان بزرگی دارند مشکل‌ساز تر می‌شود.
همان طور که پیش‌تر گفته شد به علت عدم نیروی کافی برای حرکت دادن دندانها، حرکت دادن ریشه دندان امکان پذیر نیست. به خاطر داشته باشید برخی از بیماران ممکن است به آکریلیک یا سیم استیل وسیله ارتودنسی آلرژی داشته باشند و نتوانند آن را تحمل کنند. این موضوع در مورد هر وسیله ارتودنسی و ترمیم دندانی حاوی بخشهای آکریلیکی و فلزی صادق است.
