ارتودنسی نامرئی
روشهای زیادی برای درمان ارتودنسی وجود دارد که بر اساس شرایط، اولویتها، نیازها و خواسته های بیمار نوع آن انتخاب میشود. یکی از محبوبترین روشهای ارتودنسی، ارتودنسی نامرئی است. در اینجا به روشهای درمان ارتودنسی نامرئی میپردازیم.
ارتودنسی چه میکند؟
در طی درمان ارتودنسی ،دندانها حرکت داده شده و صاف و همردیف میشوند. متخصصی که این کار را انجام میدهد، ارتودنتیست نام دارد. ارتودنتیست در تشخیص، برنامه ریزی و درمان مشکلات و ناهنجاریهای مربوط به موقعیت دندانها و فکها آموزش ویژه ای دیده و تخصص دارد. روشهای مختلف درمان ارتودنسی بسیار شبیه به هم عمل میکنند و هر یک در شرایطی بهترین گزینه محسوب میشوند.
از کجا بدانیم به ارتودنسی نیاز داریم؟
کشمکش با مشکل ناهمراستایی دندانها، شلوغی و کجی دندانها یا نامناسب بودن موقعیت آنها همگی نیاز به درمان ارتودنسی دارند. اگر فک بالایتان جلوزده است یا چانه تان جلوزدگی دارد یا بین دندانهایتان فاصله وجود دارد باید ارتودنتیست را ببینید.
روشهای درمان ارتودنسی نامرئی چیست
براکت سرامیکی: سیستم براکت سرامیکی یکی از محبوبترین روشهای درمان ارتودنسی در افراد بزرگسال است چرا که در آن به جای نگینهای فلزی که به سطح دندانها چسبانده میشد، از نگینهای سفید رنگ یا شفاف سرامیکی استفاده میشود که کمتر جلب توجه مینماید. همچنین از سیم همرنگ دندان استفاده میشود که به نامرئی بودن سیستم براکت کمک میکند. کودکان و نوجوانانی که از ظاهر فلزی براکت معمولی راضی نیستند و حاضر به درمان ارتودنسی نمیشوند، میتوانند از این سیستم بهره ببرند. عملکرد این سیستم براکت کاملا شبیه براکت معمولی است با این تفاوت که کمتر کسی متوجه درمان ارتودنسی شما میشود.
براکت پشت دندانی یا لینگوال
این سیستم براکت واقعا نامرئی است چون به سطح پشتی دندانها وصل میشود (به همین علت به آن لینگوال یا زبانی گفته میشود) و اصلا در معرض دید قرار ندارد. براکت های پشت دندانی باید بر اساس دهان بیمار طراحی و ساخته شوند تا منطبق بر انحنای دندانها باشد تا بیشترین کارایی و راحتی را داشته باشند. با این حال به علت نزدیک به زبان ممکن است مدتی طول بکشد تا به آن عادت کنید. موقتا ممکن است تلفظ و گفتار تحت تاثیر قرار بگیرد و غذا خوردن برایتان سخت باشد اما همین که به آن عادت کنید، مشکل برطرف میشود و میتوانید به خوبی صحبت کنید و غذا بجوید. به واسطه همین محدودیتها استفاده از آن در کودکان توصیه نمیشود و بیشتر برای افراد بزرگسال مناسب است.
الاینر شفاف یا اینویزالاین
الاینر شفاف یا اینویزالاین یک پلاک پلاستیکی شفاف است که بر خلاف سیستم براکت، به دندانها چسبانده نمیشود و بیمار میتواند هر زمانی که میخواهد آن را در بیاورد و یا دوباره در دهان بگذارد. به همین علت استفاده از الاینر شفاف کاملا بر نظم و تعهد بیمار اتکا دارد. این وسیله بیشتر برای مشکلات ارتودنسی خفیف تا متوسط استفاده میشود. الاینر شفاف ماهیتا نامرئی است و به سختی کسی متوجه آن میشود. با این حال در بیشتر موارد برای کودکان مناسب نیست چون برای حرکت دادن دندان بندی دائمی کامل رشد یافته طراحی شده است. علاوه بر این کودکان نمیتوانند بر استفاده منظم و دقیق آن پایبند باشند.
توجه داشته باشید که در صورتی که مشکلی با براکت فلزی نداشته باشید، میتوانید از این سیستم استفاده کنید چرا که هزینه کمتر و کارایی بهتر و راحتی بیشتری در مقایسه با بیشتر روشهای دیگر دارد. نگینهای فلزی بسیار کوچکی بر روی تک تک دندانها چسبانده شده و سیم ارتودنسی از تک تک آنها عبور میکند. نگینهای فلزی امروزی کوچکتر از گذشته هستند و سطح کمتری از دندان را میپوشانند. سیستم براکت از هر نوعی که باشد باید در فواصل مشخصی تنظیم شود. بنابراین طبق دستور ارتودنتیست باید مرتبا مراجعه نمایید تا کار درمان پیش برود.
عوارض احتمالی درمان ارتودنسی چیست؟
اگر چه خود درمان ارتودنسی عوارضی ندارد اما مشکلاتی به دنبال آن ممکن است ایجاد شود. شایعترین مشکل احتمالی دندان درد و ناراحتی خفیف پس از نصب براکت و هر بار پس از تنظیم کردن آن است. ممکن است بافتهای نرم دهان از جمله زبان، لثه و گونه به براکت ساییده و تحریک شوند. همچنین در صورتی که بهداشت دهان به دقت رعایت نشود، عفونت لثه، کلسیم زدایی دندان و ایجاد لکه های سفید و کرم خوردگی و همچنین خطر بازجذب و تحلیل رفتن ریشه دندان وجود دارد. برای پیشگیری از بروز این مشکلات اولا در انتخاب ارتودنتیست دقت کنید و ثانیا در همکاری با ارتودنتیست کوشا باشید.
دستورالعمل استفاده از الاینر شفاف
هر الاینر را باید حداقل ۲۱ ساعت در روز استفاده کنید. برای دستیابی به نتایج بهتر باید به استفاده است الاینر طبق دستورالعمل متعهد باشید. هر الاینر را باید حداقل ۲۱ ساعت در روز استفاده کنید. برای دستیابی به نتایج بهتر باید به استفاده است الاینر طبق دستورالعمل متعهد باشید. برای اطمینان از مدت زمانی که باید الاینر را در دهان بگذارید، با دندانپزشک خود صحبت کنید. در حالی که الاینر در دهان قرار دارد چیزی نخورید. همچنین در این شرایط نباید نوشیدنی‌های شیرین (به جز آب ) مصرف کنید چرا که احتمال پوسیدگی دندان افزایش می‌یابد. از استعمال دخانیات پرهیز نمایید چرا که منجر به استهلاک زودتر اعلام میشود. توصیه میشود اولین مرتبه الاینر را شب هنگام استفاده کنید.
اطمینان حاصل کنید که الاینر را به درستی استفاده می‌کنید. هنگامی که الاینر را در دهان می‌گذارید حتماً الاینر فک بالا را برای دندانهای بالا و الاینر فک پایین را برای دندانهای پایین بگذارید. هنگامی که برای اولین بار الاینر را استفاده می‌کنید ممکن است در ابتدا کمی احساس فشار در دندانها، احساس فاصله بین الاینر و دندانها و یا نامتناسب بودن الاینر برای دندانهای عقبی شما را اذیت کند. فشاری که الاینر به دندانها اعمال میکند در هر ست الاینر متفاوت است. علت آن این است که هر ست به نحوی ساخته شده است که حرکات متفاوتی نسبت به ست پیشین ایجاد نماید. مطمئن باشید این ناراحتی اندکی پس از شروع استفاده از این وسیله برطرف میشود. برای کاهش فاصله اولیه بین الاینر و دندانها، میتوانید حرکاتی مانند جویدن انجام دهید مثلاً در حالی که الاینر در دهان تان قرار دارد گاز بگیرید. این کار به خصوص ظرف ۲۴ ساعت اول کمک زیادی میکند.
احتمالاً بزاق دهان در داخل الاینر جمع میشود و گاهی اوقات بخار نفس ممکن است در الاینر دیده شود. ممکن است ظرف چند روز اول با هر یک از این مشکلات مواجه شوید اما خیلی زود مشکل برطرف میشود. لازم به ذکر است که استفاده پیوسته از الاینر اهمیت بسیار زیادی دارد تا هر چه سریع تر به آن عادت کنید و ناراحتی های ناشی از استفاده از آن ظرف مدت کوتاهی برطرف شود. اگر احساس ناراحتی شدید یا درد تیز و مشخص در هنگام استفاده است الاینر داشتید فوراً با دندانپزشک خود تماس بگیرید.
در دوره درمان در مواردی که به هر علت الاینر را استفاده نمی‌کنید، دندانها ممکن است به موقعیت پیشین خود باز گردند. اکیداً توصیه می‌کنیم تمام مدت طبق دستور دندانپزشک خود الاینر را استفاده کنید. در صورتی که هر مشکلی برایتان ایجاد شد لطفاً سریع تر با دندانپزشک خود تماس بگیرید. اگر به عنوان بخشی از فرایند درمان لازم است کمی سطوح بین دندانی تراشیده شود، توصیه میشود از خمیر دندان حاوی فلوراید زیاد به صورت مرتب و روزانه استفاده کنید.
پس از پایان استفاده از الاینر باید از نگهدارنده ارتودنسی یا ریتینر استفاده کنید تا جلوی بازگشت دندانها به موقعیت پیشین گرفته شود و دندانها در موقعیت جدید تثبیت شوند. ریتینر غیر ثابت (متحرک) به شما داده میشود که باید آن را حداقل ۶ تا ۱۲ ماه به صورت شبانه استفاده کنید. در مورد نحوه دقیق استفاده از آن دندانپزشک شما تصمیم گیری مینماید. همچنین ممکن است لازم باشد ریتینر ثابت یا دائمی استفاده نمایید. دندانپزشک ریتینر ثابت را به پشت دندانهای جلویی می‌چسباند. به این ترتیب هنگامی که دهان خود را باز می‌کنید ریتینر دیده نمیشود و اصلاً در معرض دید قرار ندارد و هیچ مشکلی برای جویدن، صحبت کردن و تمیز کردن دهان ایجاد نمی‌کند. ریتینر ثابت معمولاً پس از یک سال برداشته میشود.
نکته مهم
در صورتی که الاینر خود را گم کردید تا زمانی که به دندانپزشک خود مراجعه کنید از ریتینر قبلی یا بعدی خود استفاده نمایید.
در آوردن و گذاشتن الاینر
برای گذاشتن هر الاینر با ملایمت الاینر را ابتدا در دندانهای جلویی بگذارید و سپس با فشار ملایم نوک انگشتان خود آن را روی بقیه دندانها جای دهید. مطمئن شوید الاینر در جای درست خود قرار گرفته و محکم شده است. برای در آوردن الاینر، ابتدا از دندانهای عقبی شروع کنید و با استفاده از نوک انگشتان خود الاینر را ابتدا از یک طرف و سپس از طرف دیگر دربیاورید. از هیچ شیء خارجی برای در آوردن الاینر استفاده نکنید. پس از این که الاینر را درآوردید، آن را به خوبی بشویید و آب اضافی آن را بگیرید و آن را در جعبه خود بگذارید.
مراقبت از الاینر در ارتودنسی نامرئی
- هر مرتبه که می‌خواهید الاینر را در دهان بگذارید و یا پس از این که آن را در آوردید آن را خوب تمیز کنید.
- توصیه میشود از قرصهای تمیز کننده دندان مصنوعی برای تمیز کردن الاینر استفاده کنید.
- میتوانید با استفاده از مسواک الاینر را تمیز کنید. توصیه می‌کنیم از دو مسواک جداگانه برای تمیز کردن الاینر و دندانهای خود استفاده کنید.
- پس از تمیز کردن، خمیر دندان را با آب بشویید. الاینر را کامل خشک کنید و آن را در داخل جعبه مخصوص خود قرار دهید.
- هر بار پس از صرف غذا و پیش از قرار دادن الاینر در دهان، دندانهای خود را مسواک بزنید و نخ دندان بکشید.
